كنسرت راونا در ایران

سیزدهم آبان ماه 95 آنتونیو دِ روزا مدیر جشنواره «راونا» به رایزنی فرهنگی ایران در ایتالیا مراجعه كرد تا درباره اجرای كنسرت راونا در ایران مذاكره كند. برگزاری كنسرت راونا آن هم به رهبری ریكاردو موتی، یكی از مشاهیر موسیقی ایتالیا در اواسط تیرماه امسال (15 تیرماه در تهران و 17 تیر در ایتالیا) رویدادی مهم در عرصه فرهنگ و هنر كشور محسوب می شود. كنسرتی كه علی‌اكبر صفی‌پور مدیر عامل بنیاد رودكی مسئولیت برگزاری آن را عهده دار بود و نزدیك به 4 هزار نفر این اجرا را دیدند. اكبر قولی رایزن فرهنگی ایران در ایتالیا در گفت‌و‌گو با «ایران» از تبادلات فرهنگی بین دو كشور در عرصه بین‌المللی می‌گوید و معتقد است كه این رویداد بهترین و تأثیرگذارترین شیوه در دیپلماسی فرهنگی است. حالا این كنسرت به همت رایزنی فرهنگی كشورمان، بنیاد رودكی و سفارت ایران در ایتالیا و با حمایت‌های معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ایران برگزار شده است.

اجرای مشترك اركستر سمفونیك تهران و راونا در ایران و ایتالیا اتفاق مهمی در عرصه دیپلماسی فرهنگی است. از نقطه آغازین این رویداد فرهنگی بگویید و اینكه چه شد مدیر جشنواره راونا برای این برنامه به دفتر رایزنی فرهنگی ایران در ایتالیا مراجعه كرد؟

آقای آنتونیو دِ روزا مدیر جشنواره راونا، روز 13 آبان سال 95 با توجه به تعاملات خوبی كه با جامعه فرهنگی ایتالیا دارد، به ما مراجعه كرد و ضمن معرفی جشنواره موسیقی راونا، آمادگی این جشنواره را برای برگزاری بیستمین دوره خود در كشورمان و در قالب اجرای چندین اجرا توسط گروهی متشكل از 180 هنرمند و 20 نفر عوامل فنی و هنری اعلام كرد. تجربه بیش از دو دهه كار فرهنگی من در خارج از كشور و بویژه در ایتالیا و شناختی كه از ظرفیت‌های فرهنگی و هنری ایران و ایتالیا داشتم و متعاقب آن با توجه به اهمیت موضوع و سیاست رایزنی فرهنگی بر ورود نكردن در حوزه‌های اجرایی و از طرفی بزرگی این طرح، موضوع را بلافاصله به بنیاد فرهنگی و هنری رودكی منعكس كردم كه در ادامه با حضور آقای صفی‌پور مدیرعامل محترم بنیاد رودكی در ایتالیا، طی نشستی كه روز 22 آذر95 در محل رایزنی فرهنگی با حضور مدیر جشنواره راونا برگزار شد، درباره كلیات طرح و میزبانی كشورمان از این هیأت در اوایل تابستان 1396، مذاكرات مقدماتی صورت گرفت كه آقای صفی‌پور نیز با استقبال از این پیشنهاد، اعلام آمادگی كرد تا مقدمات تحقق این برنامه بزرگ را به محض بازگشت به ایران فراهم كند. این نقطه آغازین این برنامه بود و تا رسیدن به نقطه اوج آن حدود 8 ماه زمان صرف شد. طبعاً انجام برنامه‌های بزرگ، دشواری‌ها و مسائل خاص خود را دارد. در این مسیر، چه بنیاد فرهنگی و هنری رودكی با مدیریت آقای صفی‌پور و چه رایزنی فرهنگی، متحمل زحمات بسیار زیادی شدند تا این طرح بزرگ ملی به ثمر بنشیند.

آثار برگزاری این كنسرت در روابط بین دو كشور و همچنین تأثیر آن در سطح بین‌المللی چه بوده است؟

مقوله‌ موسیقی در ایتالیا دارای ریشه‌های كهن و در زندگی عادی مردم و نزد اهل هنر جاری و ساری است و یكی از بهترین و كارآمدترین ابزارها در دیپلماسی فرهنگی محسوب می‌شود؛ سالانه ده‌ها جشنواره موسیقی با قدمت چندین دهه به صورت ملی و بین‌المللی در این كشور برگزار می‌شود. ایتالیا موسیقیدان‌ها و هنرمندان بزرگی همچون ویوالدی، وردی، پاواراتی، موریكنه و... را به خود دیده است. استقبال 3 هزار نفر برای حضور در برنامه گروه اركستر سمفونیك تهران در شهر راونا آن هم با خرید بلیت‌هایی با قیمت 20 تا 70 یورو، نشان از این علاقه‌مندی دارد. وجه بارز حضور اركستر راونا و آقای ریكاردو موتی كه برای ما مهم است، تأثیرات بین‌المللی این اتفاق است. هنر، فرهنگ، زبان، ترجمه و نشر كتاب و... ابزارهای ما در دیپلماسی عمومی هستند. مهم این است كه در موقعیت مناسب از بهترین و تأثیرگذارترین ابزار برای رسیدن به این مقصود استفاده كنیم. در انجام این برنامه، با توجهی كه به ذائقه مخاطب اروپایی بویژه ایتالیایی داشتیم، موسیقی فاخر را ابزاری كارآمد در دیپلماسی عمومی برای تحقق منافع ملی‌مان، انتخاب كردیم. مثل همه جا، منبع اطلاعات مردم ایتالیا هم، رسانه‌ها هستند كه متأسفانه بیشتر رسانه‌های این كشور ترجمانی از ابررسانه‌ها بوده كه در مورد ما، یا مغرضانه می‌نویسند یا واقعیت‌های امروزمان را آن طور كه هست بیان نمی‌كنند. اما همین مسأله كنسرت‌ها و حضور تعداد قابل توجهی از هنرمندان ایتالیایی و بازتاب مطبوعاتی آن در رسانه‌های جمعی ایتالیا كه از زبان خودشان مطرح می‌شود، عواید بسیار مثبتی برای ما خواهد داشت. اغلب ایتالیایی‌ها تصورشان قبل و بعد از سفر به ایران، 180 درجه عوض می‌شود و در بازگشت به دیارشان، خودشان با اظهار شگفتی اقرار می‌كنند كه آنچه از نزدیك شاهد بوده‌اند، كاملاً متفاوت از آن چیزی است كه شنیده یا خوانده بوده‌اند.

به دیپلماسی فرهنگی در مورد این رویداد بزرگ اشاره كردید. با توجه به اینكه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت تدبیر و امید گام مهمی در این عرصه برداشته، علاوه بر برنامه‌های حوزه موسیقی، چه فعالیت‌های دیگری برای گسترده‌تر شدن روابط فرهنگی در ایتالیا داشتید؟

البته وظایف گسترده ما تنها به مقوله موسیقی خلاصه نمی‌شود. ما در زمینه‌های دیگر مانند زبان و ادبیات فارسی، ایران شناسی و اسلام شناسی، سینما، تئاتر، تبادلات علمی و دانشگاهی هم فعال بوده و در صحنه هستیم.

 پیشنهاد یا برنامه‌ای برای ترویج اینگونه اقدامات در عرصه فرهنگ و هنر دارید تا باز هم شاهد برگزاری چنین رویدادهای مهمی در ایران و نیز در دنیا باشیم؟

بدون تردید این برنامه نباید نخستین و آخرین باشد؛ در حال حاضر روابط ایران و ایتالیا به‌عنوان بزرگترین شریك تجاری در اروپا در بالاترین سطح است؛ لذا تلاش می‌كنیم نخستین شریك فرهنگی ما هم بشود. البته این مهم نیازمند همكاری و حمایت دستگاه‌های ذی‌ربط داخلی است كه همین جا دست یاری به سوی عزیزان و مسئولان داخلی دراز می‌كنم. تلاش خود را دوچندان می‌كنم تا به‌عنوان دیده‌بان فرهنگی و مسئول دیپلماسی فرهنگی نظام، بهترین روابط را در بالاترین سطح و كیفیت تداوم بخشم.

فرصت‌های بیشماری در موضوعات مختلف فرهنگی، هنری و دینی از جمله جشنواره‌های مختلف بین‌المللی فیلم، تئاتر، موسیقی، صنایع‌دستی و... در این كشور وجود دارد كه می‌توانیم علاوه بر ارائه محصولات هنری فاخر ایران، در عرصه رقابت با دیگر كشورها وارد شویم كه قطعاً با شناختی كه از فرهنگ و هنر كشورمان داریم، همواره خود را از پیش در سكوی قهرمانی در این عرصه‌ها می‌بینیم.