سام كلانتری در گفتگو با مهر:
مانكن هایی كه راوی سرنوشت انسان ها شده اند، نگاهی به فلسفه خلقت
هنر شهر: سام كلانتری كارگردان مستند مانكن های قلعه حسن خان درباره قصه این فیلم و ایده شكل گیری آن توضیح داد.
خبرگزاری مهر-گروه هنر-زهرا منصوری: این روزها فیلم مستند «مانكن های قلعه حسن خان» ساخته سام كلانتری در گروه «هنر و تجربه» در حال اكران است؛ فیلمی كه سرنوشت چند مانكن پلاستیكی از زمان ساخت تا زمان رفتن آنها به پشت دوربین در یكی از كارگاه های دورافتاده در تهران را نشان داده است كه به قول كارگردان، سرنوشت آنها چندان بی شباهت به زندگی انسان ها نیست. سام كلانتری می گوید همواره یكی از دغدغه هایش این بوده كه از كجا آمده ایم و به كجا می رویم و در زمانی كه در این عالم خاكی هستیم چه كاری می نماییم و ایده اصلی «مانكن های قلعه حسن خان» هم در مورد تولد و عاقبت ما انسان ها است؛ اینكه به دنیا می آییم و هر كداممان یك عاقبت و یك انتهای خاص خودمان را داریم. شرح بیشتر گفتگو را در زیر بخوانید: *مستند «مانكن های قلعه حسن خان» از زمان عدم تا تولد چند مانكن پلاستیكی را به تصویر می كشد و زندگی آنها چندان بی شباهت به زندگی ما انسان ها نیست. چرا به روایت چنین مساله ای با چند مانكن پلاستیكی پرداختید؟ -فكر می كنم همه ما می خواهیم بدانیم از كجا آمده ایم، به كجا می خواهیم برویم، در طول این مسیر كارهایی كرده ایم مفید بوده اند یا نه، سرنوشتمان چه می گردد و... و شاید در این میان پرسش هایی از این دست برای كسانی كه با مقوله هنر سر و كار دارند پررنگ تر و مهمتر باشد. من هم بعنوان كسی كه كار و حرفه ام در این زمینه است از این امر مستثنی نیستم و همواره یكی از دغدغه هایم این بوده كه بدانم از كجا آمده ایم و به كجا می رویم و در زمانی كه در این عالم خاكی هستیم چه كاری می نماییم. درواقع ایده اصلی مستند «مانكن های قلعه حسن خان» در مورد تولد و عاقبت ما انسان ها است؛ اینكه به دنیا می آییم و هر كداممان یك عاقبت و یك انتهای خاص خودمان را داریم. * چرا مانكن ها را انتخاب كردید؟ -مانكن ها را برگزیدم چراكه بستر اصلی این مستند بر مبنای تولد و خلقت چند مانكن پلاستیكی در یك كارگاه دورافتاده و توجه به عاقبت و سرنوشت آنها است. اگر بخواهم داستان ۲ خطی این مستند را بگوییم باید عنوان كنم كه «مانكن های قلعه حسن خان» درباره تولد و عاقبت تعدادی از مانكن های پلاستیكی در شهری است كه ما انسان ها در آن زندگی می نماییم. *پرسوناژهای اصلی این مستند چند مانكن پلاستیكی هستند كه حتی در بعضی از نماها داستان از چشم آنها روایت می گردد و گویی جان گرفته اند. این كار سخت نبود كه چند مانكن بی جان بار روایت قصه اصلی را به دوش بكشند؟ -كسانی كه این مستند را دیده اند از یك جایی به بعد متوجه شده اند كه این مانكن ها جان می گیرند و متولد می شوند و از همان جا نماهایی به فیلم اضافه می گردد كه نشانگر زنده بودن و جان بخشی به آنها است. ما از قبل به این موارد فكر كرده بودیم و می خواستیم نقطه عطفی در فیلم وجود داشته باشد و از نظر من این نقطه عطف، جان بخشی به این مانكن ها است.
*در فیلم شما دیالوگ وجود ندارد و جای آن را طراحی صدا پر كرده است. درباره این مورد توضیح دهید. -با توجه به اینكه پرسوناژهای این فیلم موجوداتی هستند كه جان ندارند طبعا دیالوگ هم نمی تواند در این فیلم وجود داشته باشد و شما دیالوگی از پرسوناژهای اصلی نمی شنوید ولی در این میان ۲ مقوله دیگر می تواند كمك كننده باشد؛ نخستین آن طراحی صدا و پررنگ كردن مسایلی مانند موسیقی و افكت و دیگری فیلمبرداری و انتخاب لنزهای دقیق و درست است كه به شكلی بتواند گِرامِر تصویر ما را در باند صوتی ترجمه كند از همین رو از قبل به شدت درباره طراحی صدای فیلم، افكت و موسیقی فكر شده بود و در حقیقت باند صوتی و فیلمبرداری فیلم توانسته این خلا را جبران كند البته كه اگر بشود اسمش را خلا گذاشت. وقتی شما دیالوگ ندارید عملا خودتان را از یك قسمت اعظم روایت محروم كرده اید ازاین رو باید به این مورد رسیدگی شود كه من این كار را با فیلمبرداری و طراحی صدا انجام دادم. *به نظر می رسد شما در «مانكن های قلعه حسن خان» به سرشت و سرنوشت انسان ها توجه زیادی داشته اید. اینطور نیست؟ بستر روایت ما تولد، عاقبت و آن چیزی است كه سرشت و سرنوشت انسان ها را تشكیل می دهد و می گردد این لغات را برای روایت داستان ما به هم متصل كرد-بله. بستر روایت ما تولد، عاقبت و آن چیزی است كه سرشت و سرنوشت انسان ها را تشكیل می دهد و می گردد این لغات را برای روایت داستان ما به هم متصل كرد ولی ما از مانكن ها استفاده كردیم كه از نظر ظاهری و فیزیكی تا حدودی شبیه انسان ها هستند از جانب دیگر دغدغه من این بود كه بتوانم این قصه را به شكلی به زندگی، سرشت و عاقبت انسانی گره بزنم. *فیلمبرداری یكی از نقاط عطف «مانكن های قلعه حسن خان» است. - من عكاس هستم و پیش از ساخت این فیلم برای پروژه ای از مانكن ها عكاسی می كردم ازاین رو این مورد به كمك من آمد. از جانب دیگر تعداد كارهایی كه من و رضا تیموری فیلمبردار این اثر با هم كرده ایم زیاد بوده است و ما تجربه های متخلفی را در كنار هم داشتیم بنابراین حدودا لحن هم را متوجه می شویم در واقع من می دانم كه می توانم از رضا چه بخواهم زیرا او یك فیلمبردارِ استاندارد، خوب، باسلیقه و به ذهنیات من نزدیك است. شناختی كه از هم داشتیم و اینكه تا حدودی من از عكاسی شناخت داشتم به ما كمك كرد تا اثری خلق نماییم كه به اعتقاد خیلی از بچه ها فیلمبرداری درخشان و خوبی دارد. *فیلم شما داستان پرپیچ و خمی ندارد و حتی ضد قصه است با این وجود یك ایده و مسیر خوبی را پی می گیرد. - به هر حال ما با یك فیلم مستند سر و كار داریم كه با یك فیلم قصه گو و داستانی متفاوت می باشد و اگر در الگویی درست آن را بررسی نماییم متوجه می شویم یك فیلم مستندِ تجربه گرایِ هنری است و در چنین نگاهی شاید مدل روایت و قصه گویی اشتباه نباشد. همانطور كه گفتم این فیلم زندگی چند مانكن پلاستیكی را به تصویر می كشد ازاین رو فكر می كنم همین هسته مركزی كافی است تا بتواند فیلم را جلو ببرد و دیگر پیچ و تاب های داستانی مانند یك فیلم سینمایی نیاز نیست و اصلا قرار هم نبود فیلم من چنین خصوصیت هایی داشته باشد.
*این روزها در حال نوشتن فیلمنامه یا فیلم جدیدی هستید؟ - هم اكنون مشغول ساخت مستندی به تهیه كنندگی حامد شكیبانیا هستم كه در مركز گسترش سینمای مستند و تجربی تولید می گردد و تابحال ۷۰ درصد از آن فیلمبرداری شده است. این فیلم درباره تیم ملی هاكی بانوان ایران و اتفاقاتی است كه برای آنها رخ می دهد. حدود ۳۵ درصد از فیلمبرداری این فیلم باقی مانده كه زمان می برد چون یك سری مباحث روانكاوی در آن رخ می دهد كه ما منتظر نتایج آن هستیم. این مستند یك فیلم روانكاوانه ورزشی و اجتماعی است یعنی هر كدام از مباحثی كه درباره آن در فیلم صحبت می گردد یك وزنی دارند و یك نظریه روانكاوی خاص هستند البته یك سری مسایل مربوط به تیم هم ه تصویر كشیده می گردد. مسایل اجتماعی مربوط به ورزش بانوان یك قسمت دیگری از این فیلم است كه البته صرفا روی آنها فوكوس نمی گردد. از سوی دیگر مشغول انجام تحقیقاتی برای ساخت مستندی درباره فرهنگ خورد و خوراك ایرانی هستیم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب