روایت دایه دایه وقت جنگه وقتی موسیقی قهرمان ساز می شود
هنر شهر: هنر شهر: قرارگیری موسیقی در خدمت جهاد و مقاومت و وطن دوستی از گذشته های دور در فرهنگ اقوام ایرانی سابقه داشته است؛ روایتی که می توان آنرا در خلق و انتقال ترانه دایه دایه وقت جنگه دید.
خبرگزاری مهر - گروه استان ها: موسیقی در استان لرستان همزاد مردمان این دیار است، از موسیقی «سور و سوگ» گرفته تا نوای «لالایی های» اصیل زنان لر و موسیقی «کار» از گذشته های دور در این دیار مرسوم بوده است.
فرهنگ و تمدن لرستانی ها محلی برای تجلی حس میهن دوستی مردمان این دیار بوده است خاطره ترانه های ماندگار دفاع مقدس که شنیدن قطعاتی از آن همچنان ما را به فضای روحانی و سرشار از یک دلی و همراهی مردمان این سرزمین در طول ۸ سال جنگ تحمیلی هدایت می کند ریشه در فرهنگ و روایات دینی ما دارد، سروده ها و اشعاری که شاید بتوان آنرا یکی از عاملهای مهم در پیروزی و تشویق رزمندگان به صحنه های نبرد دانست.
قوم لر در ایران اسلامی با زیر پوشش قرار دادن بسیاری از لر زبانان در استانهای حاشیه زاگرس همچون لرستان، فارس، ایلام، کرمانشاه، خوزستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویر احمد و … همواره نقش تعیین کننده ای در رویدادهای تاریخی ایران اسلامی در برهه های مختلف زمانی داشته است به صورتی که دوران دفاع مقدس را میتوان اوج حماسه آفرینی رزمندگان لر در جبهه های حق مقابل باطل دانست.
فرهنگ و تمدن لرستانی ها همواره محلی برای تجلی حس میهن دوستی مردمان این دیار بوده است به صورتی که شاید هنوز هم صدای حماسی «دایه دایه وقت جنگه» و یا موسیقی لری بختیاری که جوانان را به دفاع از ارزش های انقلاب و حفظ تمامیت ارضی دعوت می کرد از ذهن اهالی آن روزهای انقلاب و جنگ تحمیلی محو نشده باشد.
موسیقی جاری است در بطن زندگی هر لرستانی
فرشاد سیفی هنرمند مطرح حوزه موسیقی لرستان دراین رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر، عنوان کرد: موسیقی در لرستان یک تفاوت اساسی با مابقی هنرها دارد، شاید هر لرستانی نتواند در طول زندگی خودش نقاشی بکشد، مجسمه بسازد، فیلم سازی کند، تئاتر را تجربه کند، اما موسیقی جاری است در بطن زندگی هر لرستانی.
وی اظهار داشت: موسیقی عنصر حاضر و در جریان زندگی روزانه زندگی هر لرستانی است.
این هنرمند حوزه موسیقی لرستان در ادامه سخنان خود، اظهار داشت: مطمئناً هر لرستانی در طول زندگی خود گاه گاهی در خلوت خود «علیسونه» خوانده و زمزمه کرده است، «لالایی های» مادرانمان را همیشه شنیده ایم، موسیقی در مراسم های عزا در لرستان ساری و جاری است و یک عنصر حاضر در بسیاری از آیین های لرستانی ها است.
موسیقی عنصر حاضر در زندگی هر لرستانی
سیفی، افزود: شاید کمتر فردی باشد که در عروسی فرزند خود یا بستگان خیلی نزدیک خود یک بیت «سیت بیارم» نخوانده باشد و این کارکردن در حوزه موسیقی لرستان را برای هنرمندان سخت می کند، چون شنوندگان این هنر خود عناصر هنرمندی هستند. خودشان ناظر بر هنر هستند و خودشان اجرا می کنند، نه قصد اجرای کنسرت و آلبوم تهیه کردن داشته باشند، بلکه در طول زندگی شان ماجراهایی اتفاق می افتد که ابیات را زمزمه می کنند، ناراحت باشند اشعار حزن انگیز و غمگین می خوانند، اگر خوشحال باشند یا کار کنند و یا موقع دفاع از کشور باشند و… باز هم می خوانند.
وی تاکید کرد: در سده های گذشته تاکنون موسیقی عنصر حاضر در زندگی هر لرستانی بوده و هست.
این هنرمند مطرح عرصه موسیقی لرستان در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه در یک سده گذشته خیلی اتفاقات در دنیا، کشور و لرستان رخ داده و شاید اگر به بیشتر از ۵۰ سال به عقب برگردیم، شکل موسیقی عوض می شود، اظهار داشت: با آمدن رادیو و تلویزیون یک عصر جدید از اجراهای موسیقی جدید به روی هنرمندان و مخاطبان باز می شود.
«تک بیت های» لکی و لری که مبنای موسیقی لرستان بود
سیفی، افزود: اگر به سده های گذشته برگردیم می بینیم که مقام های موسیقایی ما بیشتر توسط خنیاگران محلی در چارچوب ترانه ها، آواها و نواهای ثابت اجرا می شده، که الان منبع برای ساخت آهنگ های جدید با همان مقام ها است و الان مبنای کار در موسیقی جدید همان مقام ها است، با آمدن رادیو و تلویزیون و کلاً تشکیل ادارات فرهنگ و هنر و دانشگاه ها و همینطور سرودن شعر برای موسیقی، شرایط تغییر کرده، پیش از این مبنای ما تک بیت های لکی و لری بوده، تک بیت های لکی مانند «چهل سرو» و تک بیت های لری از اشعار «میر نوروز».
وی خاطرنشان کرد: با آمدن رادیو، تلویزیون، ادارات فرهنگ و هنر و فعالیت جوانان در آنها، «ترانه سرایی» در لرستان شروع شد، قدمت عصر پس از رادیو، تلویزیون و… ۷۰ سال نمی شود که به فراخور اتفاقاتی که در جامعه رخ می دهد شعر سروده می شود، آهنگ ایجاد می شود، خوانده می شود و سینه به سینه می گردد و منجر به خلق اثری به صورت مثال «قدم خیر»، «دایه دایه وقت جنگه» و «میری» می شود.
اثر طلایی «دایه دایه وقت جنگه» که در ذهن همه ایرانیان به یادگار ماند
این هنرمند عرصه موسیقی لرستان در ادامه سخنان خود، خاطرنشان کرد: هر چه به جلوتر می رویم، موسیقی بافت بیشتری پیدا می کند، شکل رسمی تری پیدا می کند و گستره ساخت و تولید این آثار گسترده می شود و بشکل حرفه ای تری می رسد.
سیفی ضمن اشاره به این که معمولا لرستانی ها «آوازه خوان» بوده اند، «تصنیف خوان» نبوده اند، اضافه کرد: بطورمثال در حماسه سازی ها و جنگ ها «رجزخوانی» داشته ایم، «شاهنامه خوانی» داشته ایم و «تک خوان» بوده ایم.
وی با اشاره به اینکه بیشتر از ۶۰ سال است که خط «نت» وارد موسیقی ما در لرستان و کشور شده و آموزش ها ارائه می شوند، اظهار داشت: الان موسیقی را می نگاریم و از آن حالت شفاهی و روایتی خارج شده است، همین مساله هم شاید سبب شده که بسیاری از مقام های کهن موسیقی در کشور از بین رفته و یا این که راوی ندارد.
این کارشناس عرصه موسیقی لرستان در قسمت دیگری از سخنان خود ضمن اشاره به اثر «دایه دایه وقت جنگه»، بیان داشت: مرحوم «غلام جمشیدی» در دهه ۴۰ یک روایت معتبر از این تصنیف دارند، پس از ایشان مرحوم «حشمت رشیدی» به زیبایی هرچه تمام تر این را اجرا می کنند، در سال ۵۶، مرحوم «رضا سقایی» با مرحوم «مجتبی میرزاده» به زیبایی هر چه تمام و یک اجرای طلایی و ماندگار این تصنیف را اجرا می کنند و اجرای «محمد میرزا وندی» را الان مردم در ذهن خود دارند.
سیفی، افزود: اجرای طلایی «دایه دایه» از جانب مرحوم «محمد میرزا وند» در دهه ۶۰، در اذهان هر ایرانی به یادگار می ماند.
هنرمندانی که اهل تفنگ نبودند اما فلسفه جنگیدن برای میهن را بیان می کردند
وی با تاکید بر این که خیلی ها موسیقی لرستان را با این اثر می شناسند، اضافه کرد: جنگ تحمیلی که آغاز می شود نوع بدیعی از موسیقی در لرستان خلق می شود، «دایه دایه وقت جنگه» و ترانه های حماسی که وجود دارد بازخوانی می شود و یک فضای جدید به وجود می آید.
این هنرمند عرصه موسیقی لرستان در ادامه سخنان خود ضمن اشاره به شکل بدیع اجرای موسیقی در جبهه های جنگ، اظهار داشت: به صورت مثال گروه موسیقی از لرستان به منطقه «شفیع خوانی» می رود و برای رزمندگانی که می خواهند بروند بجنگند اجرا می کند، مرحوم «محمدرضا کریمی» بعنوان استاد تنبک، «علیرضا حجتی» بعنوان نوازنده سنتور، مرحوم «صادق سیف» بعنوان نوازنده اوت، «بهمن اسکینی»، «حجت ضیایی»، «محمد میرزا وندی»، «درویش رضا منظمی»، «غلام سبز علی» و… همچون این هنرمندان بوده اند که سررشته خودشان را به جنگ می برند و اهل تفنگ نیستند، اهل عملیات نظامی نیستند.
سیفی، افزود: به نظر من این یک نقطه عطف در تاریخ کشور ما است که گروههای موسیقی یکی بعد از دیگری در جبهه جنگ با موضوع های بسیار درست و متناسب، شناخت درست از زمان، انتخاب شعر درست و… اجرا می کنند و فلسفه جنگ را در خط مقدم جبهه بیان می کنند، بدون این که واعظ یا سخنران و مداح باشند.
موسیقی و هنر روایت می کند از روزهایی که تنها جنگ و خون نبود و به واقع حماسه بود که در تاروپود هشت سال دفاع مقدس نقش هایی می تنید تا ماندگارترین صفحات تاریخ ایران اسلامی با عشق حکاکی شود.
منبع: هنر شهر
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب