بازخوانی تحلیلی مهر؛
اینجا تئاتر است نه پارك
هنر شهر: بهروز غریب پور معتقد می باشد مجموعه تئاتر شهر نیز به مانند خیلی از ساختمان ها و بناهای باارزش باید دارای حریمی مشخص باشد و هر چه سریع تر باید طرح حریم این مجموعه اجرائی شود.
خبرگزاری مهر -گروه هنر-فریبرز دارایی؛ «تئاتر شهر» نامی آشنا برای تئاتر ایران است، بنایی که بعنوان اثری ملی و فرهنگی در وزارت میراث فرهنگی به ثبت رسیده است. حدود نیم قرن از ساخت و بهره برداری از این بنای تئاتری می گذرد که طی ۵ دهه فعالیت خود فراز و نشیب های مختلفی را تجربه کرده است. تئاتر شهر بیش از ۳ دهه و در شرایطی که تئاتر ایران در فقر سالن های تئاتری به سر می برد، بعنوان خاستگاه هنرمندان تئاتر شناخته شد؛ مکانی که برای خیلی از تئاتری ها بعنوان کعبه آمال و آرزوهایشان شناخته می شد و همه به دنبال ثبت اجرا در این مجموعه در کارنامه کاری شان بودند.
بهره برداری بیش از ظرفیت موجب فرسوده شدن مجموعه تئاتر شهر و تجهیزات و امکانات آن شد بدین جهت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بعنوان متولی تئاتر که مسئولیت نگهداری و بهره برداری از مجموعه تئاتر شهر را هم بر عهده داشت طی چند مقطع زمانی مبادرت به بازسازی داخلی این مجموعه تئاتری کرد که همیشه این بازسازی ها از زوایای مختلف مورد نقد کارشناسان و صاحبنظران تئاتری قرار گرفت.
اما تئاتر شهر علاوه بر لطماتی که در داخل دید، وضعیت بسامانی در بیرون خود هم نداشت. زمانی این مجموعه تئاتری دارای حریمی بود که با نرده از محیط پیرامونش مجزا شده بود ولی در زمانی که غلامحسین کرباسچی بعنوان شهردار تهران دستور برداشتن نرده پارک های تهران را داد، نرده های حریم تئاتر شهر نیز برداشته شد و از آن روز تا کنون تئاتر شهر یکی از بی حریم ترین مجموعه های فرهنگی و هنر ایران شده است.
برداشته شدن حریم تئاتر شهر لطمه های بسیاری به این مجموعه وارد کرد؛ از لطمه دیدن نمای بیرونی مجموعه که حتی به دزدیده شدن کاشی ها و دستگیره های درهای ورودی مجموعه انجامید تا حضور افراد خلافکار و غیر فرهنگی در اطراف مجموعه که فضای محیط تئاتر شهر را ناایمن و غیر فرهنگی کرد.
این شرایط موجب شد تا مخاطبان و گروه های تئاتری شاهد بروز اتفاقات و لحظات ناخوشایندی در اطراف تئاتر شهر باشند. نزاع های خیابانی خلافکاران در پیرامون تئاتر شهر، سرقت گوشیهای همراه و همین طور رفتارهای ناشایست و غیر اخلاقی فضای اطراف تئاتر شهر را به بدترین شکل ممکن تغییر داد.
سال های سال است که از طرف برخی چهره های هنری و صاحب نظر تئاتر این وضعیت مورد نقد قرار گرفته و بحث مشخص شدن حریم مجموعه تئاتر شهر و تغییر شکل ظاهری این فضا که هر روز شرایط را برای حضور ایمن خانواده ها و مخاطبان تئاتری بدتر می کند، مطرح گردیده است. با این وجود هنوز اقدامی از طرف مدیران و مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری تهران در این خصوص انجام نشده است. البته در ماه های اخیر صحبت ها و اقداماتی درباب ایجاد و مشخص شدن حریم مجموعه تئاتر شهر از طرف مدیران و مسئولان وزارت ارشاد مطرح شده که گویا مقرر است با همکاری شهرداری تهران و سازمان میراث فرهنگی به نتیجه برسد و اجرائی شود.
نکته عجیب در شرایطی که مجموعه تئاتر شهر و محیط پیرامون بیشترین لطمه را از نداشتن حریمی مشخص دیده است، انتقاد برخی به مشخص شدن این حریم است. این عده معتقدند که نباید مجموعه تئاتر شهر از محیط پیرامون خود جدا و حریمی مشخص داشته باشد برای اینکه این امر را موجب ایجاد فاصله بین تئاتر و مردم می دانند؛ موضوعی که استدلال آن تنها در ذهن این افراد شکل گرفته و هیچ توجیه منطقی و فرهنگی ندارد.
تالار وحدت بعنوان یکی از معدود امکانات استاندارد فرهنگ و هنر ایران که در حوزه های تئاتر و موسیقی مورد بهره برداری قرار می گیرد، سالهای سال است که حریمی مشخص دارد که با نرده هایی فلزی از محیط پیرامون خود مجزا شده است. این نرده ها و حریم نه فقط صدمه ای به تالار وحدت وارد نکرده اند بلکه یکی از دلیلهای مهم حفظ بنا و محیط اطراف این مکان فرهنگی و هنری هستند. همین مورد سبب شده تا مخاطبان وقتی وارد حریم تالار وحدت می شوند از حضور در محیطی فرهنگی و هنری بهره مند شوند. به طور قطع اگر تالار وحدت این حریم مشخص را نداشت در مدت زمانی کوتاه محیطی سبز و پیرامون آن محل تجمع افراد خلافکار و غیر فرهنگی می شد. ضمن اینکه وجود حریمی مشخص به میزان استقبال مخاطبان و علاقه مندان تئاتر و موسیقی از آثار به صحنه رفته در این مجموعه نشده و فاصله ای بین مردم و تئاتر و موسیقی ایجاد نکرده است.
تالار مولوی تهران بعنوان یکی از با اهمیت ترین مراکز تئاتری ایران که ویژه تئاتر دانشجویی است، در موقعیتی واقع شده که به سبب وجود مراکز دانشگاهی، دارای حریمی مشخص است که از خیابان و دسترس رهگذران جدا شده اما طی ۴ دهه گذشته این حریم نه فقط مانع استقبال از تالار مولوی نشده بلکه یکی از ایمن ترین فضاهای فرهنگی و هنری است که دانشجویان و جوانان تئاتری در آن به اجرای آثار خود می پردازند و مخاطبان و علاقه مندان به تئاتر نیز به آسانی در آن حضور پیدا می کنند.
اینکه وجود حریمی مشخص برای تئاتر شهر را دلیلی بر ایجاد فاصله بین مخاطبان و مردم با تئاتر بدانیم از اساس ایده و نظری اشتباه است برای اینکه مخاطبان و علاقه مندان به هنر نیز نیازمند وجود فضایی فرهنگی و امن در پیرامون مجموعه تئاتر شهر هستند.
بهروز غریب پور یکی از چهره های شناخته شده تئاتر و مدیریت هنری در گفتگویی با خبرنگار مهر به بررسی موضوع نیاز مجموعه تئاتر شهر به حریمی مشخص پرداخت و نکات قابل تأملی را در این خصوص بیان کرد.
وقتی در زمان مدیریت آقای کرباسچی در شهرداری تهران این تصمیم گرفته شد که نرده های پارک ها برداشته شود، منظور نرده های پارک بود نه نرده های ساختمان هایی که در درون پارک ها قرار گرفته اند وی درباره ارزیابی و نگاه خود درباره اینکه مجموعه تئاتر شهر نیازمند حریمی مشخص است یا نه، اظهار داشت: من بطور قطع موافق مشخص شدن حریم مجموعه تئاتر شهر هستم و دلیلهای مختلفی هم برای این موافقت دارم. وقتی در زمان مدیریت آقای کرباسچی در شهرداری تهران این تصمیم گرفته شد که نرده های پارک ها برداشته شود، منظور نرده های پارک بود نه نرده های ساختمان هایی که در درون پارک ها قرار گرفته اند. بدین سبب این تداخل صورت گرفت که وقتی نرده های پارک دانشجو برداشته باشد این تصور به وجود آمد که تئاتر شهر هم جزوی از پارک دانشجو است. در صورتیکه نوع فعالیت تئاتر شهر و نوع حضور افراد در این بنا تابع یک نظم و ارتباطات دیگر است.
وی متذکر شد: در آن زمان یک تداخل موضوعی صورت گرفت که متأسفانه برایش چاره ای در نظر گرفته نشد و همه خوشحال بودند که نرده ها برداشته شده و نوعی آزادی رفت و آمد به فضاهایی اینطور به وجود آمده است. در صورتیکه الان می بینیم متأسفانه در یک شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دیگر همین برداشته شدن نرده ها تبدیل به معضل های فراوانی شده است.
غریب پور با اشاره به مقطعی از زمان که بعنوان شهردار «ناحیه سبز» شامل مجموعه تئاتر شهر فعالیت داشت، اظهار داشت: با آقای ملک مدنی شهردار وقت مکاتبات و بازدیدی کردیم که چگونه می توانیم حریم تئاتر شهر را احیا نماییم. ایشان موافقت نمود ولی موافقت به عمر مدیریتشان در شهرداری تهران قد نداد و من هم شهردار ناحیه سبز نبودم. بعدها وقتی مدیریت مرمت و بازسازی تئاتر شهر را بر عهده گرفتم بار دیگر این مساله را پیگیری کردم.
وی افزود: گزارشی تفصیلی با همکاری شرکتی که مشاور اجرائی ما بود ارائه دادیم که حریم هم بیرون و هم درون تئاتر شهر باردیگر لحاظ شود تا مصیبت هایی که ساختمان و اطراف تئاتر شهر دیده، کنترل شود. در بررسی صورت گرفته دیدیم که هر کسی با دلیل یا بی خود به محض اینکه به مأموران حراست در ورودی بگوید که با روابط عمومی کار دارم، به آسانی اذن ورود به داخل مجموعه را می گیرد. نخستین آسیبی که از این بی حریمی دامن تئاتر شهر را می گرفت این بود که ما در دستشویی های طبقه دوم مجموعه ده ها سرنگ تزریق مواد مخدر پیدا کردیم. وقتی ورود به ساختمان آزاد باشد بطور قطع چنین نتایجی نیز حاصل می شود.
این هنرمند باسابقه تئاتر درباره تدبیری که در آن مقطع زمانی برای حفظ حریم درونی مجموعه تئاتر شهر مدنظر قرار داده بود، توضیح داد: ما جامعه مخاطبان روابط عمومی مجموعه تئاتر شهر را دسته بندی کردیم و برمبنای آن به این نتیجه رسیدیم که روابط عمومی در بخش مبدا و ورودی مجموعه قرار گیرد تا اطلاعات مربوط به فعالیت ها و اجراها را در اختیار مراجعان این بخش قرار دهد. برای خبرنگاران و اصحاب رسانه نیز که قصد مصاحبه با هنرمندان و گروه های تئاتری را داشتند، اتاقی مخصوص مصاحبه در نظر گرفتیم.
غریب پور تصریح کرد: از همان موقع رسانه آغاز به نقد کردن این قضیه کردند و من همان موقع مصاحبه هایی انجام دادم تا استدلال ما در این خصوص را بدانند. بر این اساس تئاتر شهر حریمی در درون نداشته و ندارد.
با گذشت زمان شاهد می باشیم که وضعیت محیط بیرونی تئاتر شهر به قدری مصیبت بار شده و ناامنی شدیدی ایجاد کرده و همین مورد سبب شده تا خیلی از جوانان و خانواده ها جرأت قدم زدن در محیط پیرامون تئاتر شهر را نداشته باشند وی با اشاره به اینکه در آن زمان در محیط بیرونی تئاتر شهر هم اتفاقات مختلفی شامل روشن کردن آتش و استقرار بی خانمان ها شکل گرفته بود، اضافه کرد: با گذشت زمان شاهد می باشیم که وضعیت محیط بیرونی تئاتر شهر به قدری مصیبت بار شده و ناامنی شدیدی ایجاد کرده و همین مورد سبب شده تا خیلی از جوانان و خانواده ها جرأت قدم زدن در محیط پیرامون تئاتر شهر را نداشته باشند.
مدیرعامل اسبق خانه هنرمندان ایران تاکید کرد: تئاتر شهر بعنوان ساختمانی که ثبت میراث ملی شده و ساختمانی فرهنگی است، باید حریمی فرهنگی نیز داشته باشد و وقتی افراد به سمت تئاتر شهر می آیند بدانند هدف تماشای تئاتر است یا گذران اوقاتی فرهنگی. اگر کسی هم قصد ورود به پارک دانشجو را دارد که از سمت دیگری وارد پارک شود.
غریب پور با اعلان اینکه کسانی که استدلال می آورند تئاتر شهر و پارک نباید حریم داشته باشد بدانند که نمی توان خلاف قاعده جهان حرکت کرد، اضافه کرد: «باغ لوکزامبورگ» در پاریس که نزدیک «کمدی فرانسز» بعنوان تماشاخانه ملی فرانسه است، حریمی مشخص دارد. «هاید پارک» لندن نیز دارای حریم است.
وی متذکر شد: هدف ما از ایجاد نکردن حریم برای تئاتر شهر چیست؟ می خواهیم بگوییم که پیشرفته تر از کشورهای دیگر جهان که برای بناهای فرهنگی و هنری شان ارزش قائل اند هستیم؟ اگر اینطور است می گویم که برای برخی تئاتری ها نفس اعتراض مهمست برای اینکه نمی توانند استدلال کنند.
غریب پور در بخش دیگری از سخنان خود به ارائه طرحی پیشنهادی به ملک مدنی شهردار اسبق شهر تهران اشاره نمود و اظهار داشت: در آن طرح به شهردار وقت تهران پیشنهاد دادم که در حریم تئاتر شهر به شکلی حرفه ای فضاهایی برای پذیرایی و همین طور ارائه محصولات فرهنگی طراحی شود تا علاوه بر اینکه برای تئاتری ها اشتغالزایی می شود، مراجعه کنندگان نیز بدانند اوقات فرهنگی خودرا در مجموعه تئاتر شهر چگونه سپری کنند.
ببینید دور تا دور تئاتر شهر چه مصیبتی شکل گرفته است. اگر می خواهیم بهترین آثار صحنه ای را داشته باشیم چگونه می توان از کانالی زشت عبور کرد و به زیبایی رسید سرپرست گروه تئاتر «آران» درباره چرایی اجرائی نشدن ایجاد حریم تئاتر شهر از طرف مدیران و مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری تهران، اشاره کرد: وقتی قرار بود در ضلع شمالی فضای مجموعه تئاتر شهر ایستگاه مترو راه اندازی شود، تجمع و اعتراض کردند بدون اینکه بدانند چرا. الان ایستگاه مترو به نام مجموعه تئاتر شهر است و دسترسی به این بنا و همین طور تالار وحدت، تالار حافظ و تالار فردوسی و بسیاری دیگر از سالن های خصوصی را آسان تر کرده است. جدا از نامناسب بودن یا نبودن ظاهر ایستگاه، موضوع مدنظر امکان و تبلیغی است که برای تئاتر شهر فراهم نموده است. اگر طرح حریم تئاتر شهر اجرائی نمی گردد به خاطر اینطور اعتراضات بی استدلالی است که برخی انجام می دهند و مسبوق به سابقه است. شهرداری تهران از بیم اینکه مبادا به حریم تئاتر شهر تعدی شود دست نگه داشته است.
وی در ادامه سخنان خود با اعلان اینکه برای سالن های تئاتر زمان شکسپیر و همین طور تکیه دولت حریم وجود داشته است، تصریح کرد: پهنه رودکی که شکل گرفته فضای مقابل تالار وحدت را امن کرده است. چند ماه قبل مقابل تالار وحدت ایستگاه تاکسی ها بود، فلاسک و زیرانداز می آوردند، آنجا می نشستند، دراز می کشیدند و فضایی غیر فرهنگی به وجود آورده بودند.
غریب پور اشاره کرد: ببینید دور تا دور تئاتر شهر چه مصیبتی شکل گرفته است. اگر می خواهیم بهترین آثار صحنه ای را داشته باشیم چگونه می توان از کانالی زشت عبور کرد و به زیبایی رسید. تصور می کنم دوستانی که معترض هستند توجیه نیستند و فقط نفس اعتراض برایشان مهم می باشد.
این هنرمند تئاتر تاکید کرد: حریم برای تئاتر شهر لازم است. حریم می تواند برای یک فضا تشخص بوجود آورد. متأسفانه معترضان به حریم داشتن مجموعه تئاتر شهر مانند کسانی اند که به دنبال اختراع همه چیز از نو هستند. هر ساختمان ارزشمندی باید حریم داشته باشد و مدیران و مسئولان باید این کار را انجام دهند. قضیه حریم تئاتر شهر عاجل است و باید هر چه سریع تر برای آن فکری کرد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب