روایتی از شهدای سینما رکس آبادان
هنر شهر: سینما رکس نزدیک خانه و محل کسب ما بود. دیدم مردم آنجا روبه روی سینه جمع شده اند. خوب که دقت کردم، دیدم توی سینما آتش گرفته و مردم سراسیمه و هراسان آنجا ایستاده بودند و عده ای اهتمام می کردند شیرهای آب آتش نشانی را که چند تا دوروبر سینما بودند، باز کنند؛ ولی عجیب بود که هیچ کدام از شیرهای آتش نشانی آب نداشتند!
به گزارش هنر شهر به نقل از ایسنا، سید کریم حجازی جزو شورای انقلاب شهر آبادان بوده است و در نهضت و پیروزی انقلاب در آبادان و خوزستان نقش مهمی ایفا کرده است. وی در کتاب «آبادان لین ۱» که توسط انتشارات مرز و بوم انتشار یافته است، پیرامون شهدای سینمارکس روایت می کند: «آغاز نهضت و شروع طوفان انقلاب در آبادان از چهلم کشتار مردم قم بود؛ اما آنچه به انقلاب و رشد و بالندگی آن سرعت داد، فاجعه خونبار و بسیار تأسف برانگیز حریق سینما رکس آبادان بود. آن موقع ماه مبارک رمضان بود و من خانواده را فرستاده بودم اصفهان منزل پدرخانمم. خانه مادرم خیابان اروسیه (ولایت فقیه کنونی) بود و من هر شب با یک موتورسیکلت یاماها ۸۰ می رفتم خانه مادرم و سحری از آنجا می آوردم و سحری را توی خانه خودمان در خیابان پهلوی (امام خمینی) صرف می کردیم.
اصلاً آبی در کار نبود!
من طبق معمول حدود ساعت ۹ شب بود که داشتم با موتور می رفتم به طرف خیابان اروسیه. خب، سینما رکس نزدیک خانه و محل کسب ما بود. دیدم مردم آنجا روبه روی سینه جمع شده اند. خوب که دقت کردم، دیدم توی سینما آتش گرفته و مردم سراسیمه و هراسان آنجا ایستاده بودند و عده ای اهتمام می کردند شیرهای آب آتش نشانی را که چند تا دوروبر سینما بودند، باز کنند؛ ولی عجیب بود که هیچ کدام از شیرهای آتش نشانی آب نداشتند! وقتی هم تانکرهای آتش نشانی از راه رسیدند، هیچ کدام آب نداشتند؛ چون شهربانی اختیار را از آنها گرفته بود و اجازه نداشتند آب داشته باشند! آتش نشانی شهرداری هم که اصلاً نیامد و وارد صحنه نشد! فقط از آتش نشانی پالایشگاه نفت آمده بودند که آنها هم آب نداشتند. من یادم هست که مردم تلاش می کردند لوله ها را باز کنند؛ ولی هیچ فایده ای نداشت؛ اصلاً آبی در کار نبود.
دوروبر محل سینما چند تا لوله و شیر آنش نشانی بود: یکی روبه روی خود سینما در فاصله یک و نیم متری بود، یکی جلوی چهارراه امیری روبروی بانک صادرات بود و یکی هم این دست ساختمان، جلوی بازار کویتی ها بود. اما هرچه مردم شیرها را می چرخاندند، هیچ کدام آب نداشتند. عده ای از مردم هم تلاش می کردند که درِ آهنی سینما را باز کنند؛ اما هر کس جلو می رفت، توسط افسران و مأموران شهربانی که روی پیاده رو جلوی سینما ایستاده بودند، با باتوم و مشت و لگد به عقب فرستاده می شدند. آنجا پنج تا افسر ایستاده بود: یکی شان بهمن نسیم بود که قهرمان شنا بود؛ یکی دیگرشان سرهنگ آل آقا بود و یک سرهنگ و دو تا افسر دیگر هم بودند که آنها را نشناختم. چند تا مأمور پلیس هم بودند که از افسران دستور می گرفتند و نمی گذاشتند کسی از این طرف خیابان به پیاده رو مشرف به سینما نزدیک بشود.
من یک مقدار ایستادم و تلاش مردم را دیدم. بعد سریع رفتم خانه مادرم و غذا را گرفتم و بردم خانه خودمان. موتورم را گذاشتم و پیاده آمدم. جمعیت زیادی در آن وقت شب آنجا جمع شده بودند و هرلحظه هم بر تعدادشان اضافه می شد. دود و آتش غلیظی از در و پنجره های طبقه همکف و طبقه دوم برخاسته بود و صدای شیون و فریاد با فریادهای مردمی که در بیرون سینما جمع شده بودند، چنان قاطی شده بود که معلوم نبود این همه سروصدا از کجا بلند شده؟ بوی سوختنی تهوع آور و وحشتناک در همه اطراف سینما پیچیده بود و حال آدم را به هم می زد. آنجا رو به روی سینما کسانی بودند که فشار می آوردند که در بزرگ و آهنی سینما را باز کنند. صدای جیغ و ضجه و شیون از داخل و بیرون سینه هرلحظه بلندتر می شد. عده ای از مردم که درحال خفگی بودند، از داخل سینما از پنجره طبقه دوم، خودشان را توی کوچه روبروی اداره دارای انداختند که یکی دو نفرشان دست وپایشان شکست. این عده بلافاصله توسط مأموران شهربانی که دور سینا را محاصره کرده بودند، دستگیر شدند!
من بلافاصله قاطی چندنفری شدم که تلاش می کردند از جانب خیابان امیری بروند و از در پشتی سینما خودشان را به داخل برسانند. رفتیم؛ ولی پاسبان ها آنجا را هم محاصره کرده بودند و نمی گذاشتند کسی به در عقبی سینما نزدیک بشود. آنجا هم ما را با باتوم زدند و دورمان کردند. مردم که این وضع را دیدند، شروع کردند به فحش دادن و بالاخره با فشار زیاد یک پله آوردند و از جانب خیابان امیری که پنجره نداشت، بالا رفتند و اهتمام کردند لبه دیوار را بشکنند. به هر جان کندنی بود، دیوار را شکستند. بعد بنا کردند به بالا رفتن از این پله. من آن پایین توی خیابان امیری ایستاده بودم و به کسانی که بالاتر از همه روی پله بودند، نگاه می کردم. دیدم آن هایی که بالا هستند، توی سرشان می زنند و گریه می کنند.
حالا ما دل توی دلمان نبود و اطلاع نداشتیم که چه خبر است و عمق فاجعه را هنوز ندیده بودیم. ناله و فریاد مردم از مقابل سینما بلندتر شده بود، دویدم آمدم روبه روی سینما ایستادم ببینم آیا خبر تازه ای شده؟ آنجا جوانی ایستاده بود همه بیشتر جوش وخروش داشت. من او را می شناختم؛ از جوان های متدین و فعال حسینیه اصفهانی ها بود. اسمش علی محمدی بود که بعدها توی جنگ شهید شد. دیدم رفت و خیلی زود سوار بر یک ماشین ب ام و آمد و می خواست با ماشین به در آهنی سینا بکوبد و در را بشکند تا مردم را بشود نجات داد. شهربانی آبادان در حدود صد و پنجاه تا دویست متر با سینما فاصله داشت و در کمال ناباوری، عده ای مأموران شهربانی جلوی ماشین علی محمدی را سد کردند و او را از ماشین بیرون کشیدند و خودم دیدم درحالی که از کمرش گرفته بودند و کتکش می زدند، او را کشان کشان به سمت شهربانی بردند. آنها آدم گذاشته بودند تا کسی در را باز نکند. چند دقیقه بعد علی محمدی توانسته بود از دست مأموران فرار کند و باردیگر خودش را به مقابل سینما برساند.
جان باختگان سینما رکس با فتوای امام (ره) شهید اعلام شدند
اگر می شد که در سینما باز بشود، شاید می شد عده ای را نجات داد. تعداد زیادی از قربانیان حادثه وقتی که از پله های طبقه دوم پایین می آمدند، روی هم ریخته و خفه شده بودند و این خفگی منجر به شهادت آنها شده بود. این که میگویم «شهید شده بودند»، به جهت اینکه طبق فتوا و مجوز شخص امام خمینی که خودم گرفته بودم، آنها شهید محسوب می شدند. البته این جریان گرفتن مجوز شهدای سینما رکس پس از پیروزی انقلاب صورت گرفت.
این متن قسمتی از کتاب «آبادان لین ۱» مقاومت مردمی در آبادان به روایت مرحوم سید کریم حجازی مسئول بنیاد شهید آبادان در دوران دفاع مقدس است. این کتاب به نویسندگی نعمت الله سلیمانی خواه حاوی مطالب و نکاتی باارزش است که کمتر جایی مطرح شده و مخاطب را با زوایای مختلف مقاومت در آبادان آشنا می کند.
منبع: honareshahr.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب