یك كارشناس موزه:
همه تقصیرها گردن موزه ها نیست
به گزارش هنر شهر یک کارشناس موزه اظهار داشت: کودکان و نوجوانان در همه جای دنیا بیشتر از ۵۰ درصد بازدیدکنندگان موزه ها را می سازند. در ایران هم در دوهه اخیر در معرفی موزه ها به کودکان شاهد رشد صعودی بوده ایم، اما بپذیریم در زمینه هایی ضعیف هستیم و همچنان با روش های قدیمی تر در موزه ها با بچه ها رفتار می نماییم و در فضای مجازی ایی که کودک فعال است، حضور نداریم. هرچند همه تقصیر گردن موزه ها نیست.
رضا دبیری نژاد ـ رئیس اداره موزه و موسسه کتابخانه موزه ملی ملک ـ معتقد است: امروز حوزه موزه و کودک نسبت به گذشته در جایگاه خوبی قرار دارد و باید با رفع نقاط ضعف این حوزه آنرا تقویت کرد. وی در توضیحات بیشتر به ایسنا اظهار داشت: در دوهه اخیر در معرفی موزه ها به کودکان شاهد رشد صعودی بوده ایم. پیش از این، شرایط بازدید کودکان از موزه ها خیلی سخت و تمایل برای این کار پایین بود. بازدیدها خیلی خشک و مدرسه ای انجام می شد، اما امروز تغییراتی به وجود آمده که باعث این رشد شده است. موزه ها بازدیدهای کودکان را به رسمیت شناخته اند و پذیرفته اند در این حوزه باید کار کنند و دیگر نسبت به کودکان گارد ندارند.
او ضمن اشاره به نقاط قوت در حوزه موزه و کودک، اظهار نمود: تجربه هایی در حوزه کودک اتفاق افتاده که تبدیل به الگویی برای موزه های مختلف شده است. این تجربه ها حاصل دو اتفاق است؛ اول اینکه در این سال ها یکسری واسطه ها، راهنماها و تشکل های خصوصی تورهای موزه گردی کودکان برگزار کرده اند و در مناسبت ها و ایام ها خاص تلاش کرده اند با اجرای برنامه های مختلف مانند قصه گویی، کارگاه های آموزشی و... کودکان را با موزه و فضای آن آشنا کنند. این اقدامات به شکلی الگوسازی شده اند و سبب شده تورهای موزه گردی امروز بیشتر مختص کودکان باشد تا بزرگسالان.
موزه دار افزود: اتفاق تأثیرگذار دیگر، تشکیل موزه های اختصاصی، مانند موزه تاریخ کانون پرورش فکری کودکان، موزه عروسک های ملل، موزه ایرانک، موزه خیمه شب بازی و... است. این موزه ها نیزالگویی برای موزه گردی کودکان شده اند. موزه های کودک از سر علاقه و توسط افرادی تشکیل شده اند که تخصصی کار کودک می کنند، همینطور این موزه ها کارگاه و رویداد محور هستند و برنامه های پویاتری در حوزه کودک دارند. به شکلی اقدامات این موزه های اختصاصی کودک در موزه ها دیگر تاثیر گذاشته است و گاهی از اقدامات آنها الگوبرداری و تقلید می شود.
رئیس اداره موزه و موسسه کتابخانه موزه ملی ملک برای نمونه اظهار داشت: در کاخ موزه ها و یا موزه ملک امروز شاهد اقداماتی در حوزه کودک هستیم. ما در موزه ملک مجموعه تجربه هایمان در حوزه کودک را در چارچوب یک کتاب منتشر کردیم. حتی برای کودکان خاص مانند نابینایان، اوتیسمی ها و... هم تورهایی برگزار کردیم و همین نشان داده است که چقدر در این حوزه جلوتر رفته ایم.
دبیری نژاد بیان نمود: هدف از گفتن این صحبت ها این نیست که بگویم ما در این عرصه کامل هستیم، همیشه باید جلوتر برویم، اما انتشار کرونا هم ما را کمی عقب نگه داشت. مدارس پس از بازگشایی شاید درگیر مشکلاتی هستند که موزه را در اولویت قرار ندهند، اما باید با حمایت های میراث فرهنگی و شهرداری شرایط بازدیدهای مدارس از موزه ها را فراهم نمود.
او درباره مشکلاتی که درحوزه موزه و کودک وجود دارد، هم اظهار نمود: باید بپذیریم که در زمینه هایی در این عرصه ضعیف هستیم. همچنان با روش های قدیمی تر در موزه ها با بچه ها رفتار می نماییم و اگر مقرر است در این عرصه به نتیجه ای برسیم باید ادبیات و روش های تأثیرگذار در حوزه کودک را دنبال نماییم. تولید محتوا در فضای مجازی یکی از این روش هاست، هم اکنون بچه ها در فضای مجازی فعال می باشند، اما تولید محتوایی مناسب آنها در این فضا نداریم. رسانه ها بعنوان واسطه هایی که می توانند به جریان سازی فرهنگی کمک کنند به تولید محتوا بر مبنای آثار موزه ای برای کودکان نمی پردازند.
دبیری نژاد با بیان اینکه باید در این عرصه به گروههای محروم و دور از دسترس هم فکرکنیم و اقداماتی برای آنها انجام دهیم، اضافه کرد: طبیعتا در بخشی هم باید به این بپردازیم که خود موزه ها در حوزه کودک چه مشکلات و سختی هایی دارند؛ مشکل این است شاید خود موزه ها تمایل داشته باشند در حوزه کودک فعالیت کنند، اما آنقدر توانشان در نیروی انسانی و رفع نیازهای خودشان محدود شده است که نمی توانند کاری از پیش ببرند. از طرفی سیاست گذاران بالادستی هم این مورد را جدی نمی گیرند و اگر هم به آن باور داشته باشند در حد شعار به آن می پردازند و نه برنامه و راهبرد. اگر این برنامه ها برای آنها جدی باشد باید الزامات آن مانند بودجه، نیروی انسانی، کارآموز، برنامه ریزی برای بازی کودکان و ایجاد ابزارهای آنرا فراهم نمایند.
به اعتقاد او، چالش اصلی در این است که بین بدنه کارشناسی علاقه مند و مدیرانی که عموما از فضای بیرون به موزه ها آمده اند فاصله بسیار است. علاقه مندی را شاید در بدنه کارشناسی ببینیم، اما وقتی پشتیبانی از آنرا در سطح مدیریتی نداریم، رغبت سطح کارشناسی هم از بین می رود. در حالیکه باید بپذریم کودکان و نوجوانان در همه جای دنیا بیشتر از ۵۰ درصد بازدیدکنندگان موزه ها را می سازند.
این کارشناس موزه همینطور معتقد است: موزه های خصوصی حوزه کودک را جدی تر دنبال می کنند؛ چون که حیاتشان به این مورد معطوف است. موزه های دولتی، اما چون درآمدشان از جای دیگری تأمین می شود و مدیریتشان احساس نمی کنند باید به این حوزه بپردازد، کمتر رغبت و علاقه به موزه گردی در آنها دیده می شود.
این موزه دار اضافه کرد: از طرفی نمی توان تمام تقصیرات را گردن موزه ها انداخت، بخشی از این کار باید برعهده مربیان تخصصی در نهادهای آموزشی مانند مدارس باشد که بیشتر با بچه ها سروکار دارند و بیشتر آنها را می شناسند. برای آموزش مربی ها و معلمان هم لازم است اقدام بین سازمانی اتفاق بیفتد، یعنی ابتدا مربیان را آموزش و با موزه ها آشتی دهیم تا یاد بگیرند چه درکی از موزه ها باید وجود داشته باشد، بطور قطع در مرحله بعدی خودشان مشوق حضور کودکان در موزه ها می شوند. همینطور باید این تورها را برای مدیران آموزش وپرورش هم برگزار نماییم.
دبیری نژاد ضمن اشاره به نقش والدین در حوزه موزه و کودک، اظهار نمود: این اقدامات باید برای والدین هم صورت گیرد، برای مثال تورهای مشترک کودک و والد و یا تور اختصاصی والدین برگزار گردد. پیش از سال ۹۸ ما تورهای موزه گردی مادر و فرزند داشتیم، طبیعتا چنین اقداماتی در این عرصه تأتیرگذار است.
او در بخش دیگری از صحبت هایش به فعالیتهای موزه ملی ملک در حوزه کودکان اشاره نمود و اظهار داشت: در مجموعه ملک از هشت، نه سال پیش «در باغ قصه ها» را آغاز کردیم، بازی هایی را طراحی کردیم و با تورهای بازی کودکان را در موزه همراهی می کردیم، همینطور عروسک هایی ساختیم که با این عروسک ها راهنمای کودکان باشیم، هم اکنون در سالن های موزه پازل هایی برای کودکان داریم. قبلا فکر می کردیم باید فضای اختصاصی برای کودکان ایجاد نماییم، اما هم اکنون به این نتیجه رسیدیم که باید در همه سالن ها و موزه ها شرایط کار با کودکان و جذابیت برای کودکان ایجاد نماییم.
دبیری نژاد بیان نمود: نکته آخر این است که در زمان های مناسبتی، خیلی بیشتر به تورهای کودکان پرداخته می شود، ولی حقیقت این است که مسأله ما خارج از آن مناسبت هاست مانند تابستان ها که مدارس تعطیل می باشد. باید فکر نماییم در این ایام چگونه بچه ها را به موزه ها جذب نماییم. هچنین برای پویایی و جذب کودکان احتیاج به حمایت جدی از سمت سیاست گذران بالادستی داریم و حقیقت این است که این کار تک حوزه ای نیست و اقدامی بین سازمانی است تا به نتیجه برسد.
منبع: honareshahr.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب