گزارش هنر شهر؛
كرونا جرقه عدالت آموزشی در سیما
به گزارش هنر شهر شبكه آموزش همزمان با تعطیلی سراسری مدارس كشور به علت جلوگیری از شیوع كرونا، فرصتی به دست آورده تا شانس خویش را برای تحقق شعار عدالت آموزشی بیازماید؛ الزامات توفیق در این حوزه چیست؟
خبرگزاری مهر - گروه هنر- عطیه مؤذن: دهه ۶۰ برای خیلی ها یادآور بمباران و جنگ و اتفاقات تلخی است كه هر روزه بر سر مردم آوار می شد. یادآور آژیر قرمزهایی كه هر از گاهی روال عادی زندگی را تعطیل می كرد و مردم مجبور بودند به پناهگاه ها بروند تا جان خود و عزیزانشان را حفظ كنند. بخشی از تعطیلی زندگی زیر همین آژیرهای قرمز هم به مدارس مربوط می شد و بچه هایی كه هر بار باید كلاس و درس را تعطیل می كردند و خانه نشین می شدند.
از جایی به بعد مدارس كلاً تعطیل شد و دانش آموزان آن سال ها بخشی از دروس خویش را از راه جعبه های جادویی و در خانه هایشان دنبال كردند.
این روزها باآنكه شرایط با روزهای بحرانی بمباران و جنگ در دهه ۶۰ فاصله ای بعید دارد اما ویروس «كرونا» باردیگر دانش آموزان را خانه نشین كرده و همین بهانه ای شده تا تلویزیون یك مرتبه دیگر سراغ تكرار تجربه «آموزش از طریق دور» برود. تجربه ای كه پیش از این هم جواب داده و حالا مقرر است نه به خاطر یك تهدید كه به خاطر یك هدف متعالی در جهت تحقق شعار «عدالت آموزشی» و «فرصت برابر» برای همه دانش آموزان از آن بهره گرفته شود.
«كرونا»؛ جرقه اجرایی شدن ایده «عدالت آموزشی»
اگرچه جرقه شروع این اتفاق در دوره ای زده شد كه كشور درگیر شیوع ویروس كرونا و بیماری است كه نه تنها ایران بلكه جهان را با چالش مواجه كرده است اما طبق برنامه ریزی شبكه آموزش سیما كه این روزها سكاندار اصلی این رویداد است، مقدمات این اقدام خیلی پیش از این ها كلید خورده و فقط منتظر جرقه ای برای اجرایی شدن بوده است.
مقدمات اصلی برنامه ریزی برای اجرای این طرح به ابتدای سال تحصیلی ۹۸-۹۹ برمی گردد؛ به روزهای آلوده آبان و آذر كه شاخص آلودگی هوای تهران بارها از مرز استاندارد گذشت. مدارس ابتدایی بارها تعطیل شد و حتی شهر تهران و بعضی از كلانشهرهای دیگر بارها برای گروه های ناسالم خطرناك تشخیص داده شدند. این اتفاق و همینطور شرایط بخشی از مناطق محروم و ناسالم در شهرهای حاشیه و دور افتاده كشور و حتی نبود امكانات آموزشی و تجهیزات لازم برای برقراری كلاس های درسی، همه و همه سبب شد تا مدیران شبكه آموزش به همراه وزارت آموزش و پرورش طرحی را راه اندازی كنند كه طی آن فرصتی برای آموزش همه بچه های ایران و همه دانش آموزان و محصلان كشور در هر شرایطی فراهم گردد.
طی اقدام تازه صداوسیما، شبكه آموزش در روزهای تعطیلات مدارس كه این دفعه با شیوع ویروس كرونا همزمان شده است، دروس مقاطع مختلف تحصیلی را برای دانش آموزان در خانه تدریس می كند. دوره اجرایی شدن این طرح از روز گذشته شنبه ۱۰ اسفندماه شروع شده و طی آن ۱۰ ردیف درسی در پایه های مختلف تحصیلی از بامداد تا عصر روی آنتن شبكه آموزش یا همان شبكه هفت سیما می رود.برنامه «فرصت برابر» به دنبال شعار «عدالت آموزشی»
طبق این رویكرد دبیران آموزش و پرورش كه پیش از این انتخاب شده اند هر روز به استودیو ضبط برنامه های سیما در خیابان الوند می روند تا این دفعه آموزش های خویش را نه از راه مدارس و برای بچه های یك كلاس درسی، بلكه از قاب تلویزیون و برای چندین میلیون محصل در خانه ارائه نمایند.
نكته ویژه این آموزش ها این است كه در روزهایی كه برنامه های تلویزیونی به ضبطی و تولیدی شدن نزدیك می شوند این برنامه ها به صورت زنده روی آنتن می رود و پویایی و به روز بودن نخستین خصوصیت آنهاست.
ایده «آموزش از طریق دور» چگونه شكل گرفت؟
مسعود احمدی افزادی مدیر شبكه آموزش كه چند ماهی است جلسات مختلفی را در سطوح مختلف از مدیران و معاونان وزارت آموزش و پرورش تا معاونت سیما و حتی ریاست صداوسیما برگزار كرده است، درباره این رویداد به خبرنگار مهر اظهار داشت: شعار شبكه آموزش فرصت های برابر و عدالت آموزشی بوده و هدفمان هم در آموزش توانایی فرد بود. ما طی چند ماه گذشته پیگیری های زیادی برای این منظور داشتیم. یك پیگیری بحث آموزش های نوین بود كه چطور می توان دانش آموزان امروز را از راه آموزش های نوین به مهارت و توانمندی رساند.
احمدی افزادی: كشور ما با حوادثی همچون سیل، آلودگی هوا در شهرها و حتی مناسبت هایی روبه رو است كه می طلبد امكانات آموزشی برابر در این مقاطع برای همه دانش آموزان از راه تلویزیون فراهم گردد وی ابتدا با اشاره به چگونگی شكل گرفتن این ایده در شبكه آموزش بیان نمود: برگزاری این آموزش ها ابتدا از سوی رضوان حكیم زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش عنوان شد كه بتوانیم حوزه های درسی مكمل را آموزش دهیم. این پیشنهاد به معاونت سیما و حوزه ریاست صداوسیما ارجاع شد. ما بحث های كاملی را مطرح كرده بودیم و منتظر زمان مناسب برای اجرا بودیم و این طرحی نبود كه دفعتاً در سیما مطرح شود.
احمدی افزادی درباره لزوم های اجرای این طرح كه آیا فقط برای شیوع ویروس كرونا بوده و یا مقرر است ادامه دار باشد، اظهار نمود: كشور ما با حوادثی همچون سیل، آلودگی هوا در شهرها و حتی مناسبت هایی روبه رو است كه می طلبد امكانات آموزشی برابر در این مقاطع برای همه دانش آموزان از راه تلویزیون فراهم گردد. ما به همان میزان كه به شهرستان های دور فكر كردیم به آلودگی هوا در كلانشهرها هم اندیشیدیم و این مسائل سبب شد روی آموزش های مكمل و فراگیر فكر نماییم.
وی افزود: با این وجود وقتی به بازه زمانی شیوع كرونا رسیدیم سه شنبه هفته گذشته، پیشنهاد شورای اندیشه ورزی شبكه هفت سیما مورد تأیید قرار گرفت و دستوراتی صادر شد كه هرچه سریعتر بحث آموزش مكمل در این شبكه اجرایی شود.
معلم و روش تدریس چگونه انتخاب می شود؟
مدیر شبكه آموزش درباره فرایند انتخاب معلم ها و متد درسی آنها كه یكی از دغدغه های دانش آموزان برای همراهی با این برنامه های آموزشی می تواند باشد، به همكاری با وزارت آموزش و پرورش اشاره و عنوان كرد: طی این فرایند با معاونت ابتدایی و متوسطه و ادارات كل وزارت آموزش و پرورش مبانی اصلی ریخته شد و روز شنبه را آغاز عملیات تعیین كردیم. طی این فرایند ده ها معلم از سوی آموزش و پرورش بررسی و انتخاب شدند تا از راه رسانه ملی به بچه ها آموزش دهند. درباره متد درسی هم باید گفت یكی از معضلات اصلی تنوع كتاب های كمك آموزشی است كه سبب شده است از كتاب های اصلی درسی غفلت شود. معلمان در آموزش تلویزیونی تمركزشان روی همین كتاب های اصلی درسی است.
وی درباره تجربه پخش این برنامه ها در روز گذشته كه شروع این رویداد بود و بازخوردهایی كه دریافت شد، هم اظهار داشت: ما شنبه ۸ بامداد عملیات را شروع كردیم و در چهار مقطع ابتدایی، متوسطه اول، دوم و هنرستان های فنی و حرفه ای و كار و دانش دروس تحصیلی از ۸ بامداد تا ۵ عصر آموزش داده شد.
بنا داریم نرم افزار تعاملی «هفت» را تا اواسط هفته راه اندازی نماییم تا بچه ها بتوانند خودشان سوالات را به صورت زنده و آنلاین و یا حتی پس از آموزش تلویزیونی مطرح كنند و با معلم ها در ارتباط باشند. در این نرم افزار، گروه های دبیران همزمان یا پس از برنامه به پرسش ها جواب خواهند داد مدیر شبكه آموزش سیما درباره میزان بالای اقبال مخاطبان و پرسش درباره این رویكرد هم سخن گفت و بیان نمود: تمام سامانه های در رابطه با صداوسیما طی روزهای گذشته سرشار از سوال شد كه درباره چند و چون این حركت بود. پس از آموزش دروس طی همین یك روز هم سوالاتی پیرامون مباحث داشتیم كه بعضاً به چندین هزار رسید یا ۴۰ هزار پرسش درباره یك درس داشتیم كه عدد زیادی است.
احمدی افزادی افزود: به هر حال این نیاز دانش آموزان بود و این دغدغه كه با وجود تعطیلات بلندمدت دانش آموز چه باید بكند، به شدت مردم را كلافه كرده بود. از طرفی بنا داریم نرم افزار تعاملی «هفت» را تا اواسط هفته راه اندازی نماییم تا بچه ها بتوانند خودشان سوالات را به صورت زنده و آنلاین و یا حتی پس از آموزش تلویزیونی مطرح كنند و با معلم ها در ارتباط باشند. در این نرم افزار، گروه های دبیران همزمان یا پس از برنامه به پرسش ها جواب خواهند داد و برنامه های پخش شده هم بارگذاری می شود.
وی افزود: من تصور می كنم حركت شبكه آموزش در این اتفاق، صد در صد منطبق با اهداف بوده است. این حركت اتفاق خوبی را رقم می زند و اعتمادافزایی به همراه دارد. این اولین دفعه است این اتفاق به این شكل رقم می خورد. بزرگترین نكته در این اتفاق هم نزدیك شدن رسانه به مردم است. رسانه ای كه كارآمدتر است و امكان تعاملی بودن و ظرفیت های برودكست و برودبند را دارد در این حوزه می تواند موفق تر عمل كند.
احمدی افزادی درباره تایم كوتاه این آموزش ها كه بیشتر در ۲۰ یا ۳۰ دقیقه منحصر می شود هم توضیح داد: زمان عادی آموزش در مدارس یك ساعت است اما این تایم مباحث معلم به همراه بحث و پرسش و پاسخ است ازاین رو اینجا گفتگوی صرف معلم است و باید مراقبت نماییم كه مخاطب خسته نشود.
ادامه «آموزش از طریق دور» در نوروز ۹۹
وی در ادامه درباره ادامه این آموزش ها و اینكه تا چه زمانی دانش آموزان باید پای درس تلویزیون بنشینند بیان نمود: فاز اول تا ۲۹ اسفند عرضه می شود بخش دوم برای دانش آموزان در نوروز است. با عنایت به این كه سفرها در نوروز كم است قاعدتاً دانش آموزان وظایف و تكالیفی دارند كه باید انجام دهند و از نیمه فروردین هم باردیگر كنداكتور جدید را می چینیم. ما بعنوان یك فرایند به این اقدام نگاه می نماییم شاید با عنایت به مناسبت ها و دیگر زمان ها حركتی سیال باشد.
احمدی افزادی در انتهای سخنان خود با اشاره به تجربه مشابه این سبك آموزش تلویزیونی در دهه ۶۰ خاطرنشان كرد: در دهه ۶۰ یك مرتبه چنین برنامه ای اجرا شد كه موفق بود ما در دهه پنجم انقلاب این دفعه كامل تر و به صورت نوین یادگیری از راه دور را عرضه می نماییم چونكه یكی از وظایف رسانه ها در عصر جدید وظیفه آموزشی است.
یك تجربه؛ عمو فردوس و شهرك الفبا
شاید خیلی ها فردوس حاجیان را هنوز به خاطر داشته باشند. معلم شهركی به نام «الفبا» كه برای بچه های دبستانی با فضایی شاد، موزیكال و با استفاده از عروسك و فضاهای جذاب بصری كمك می كرد تا نسلی كه شاید از مدارس خشك و آموزش های رسمی كمتر می تواند یاد بگیرد پای این درس ها بنشنید و اتفاقاً طرفداران بسیاری را هم پیدا كرد.
فردوس حاجیان با این برنامه محبوبیت بسیاری پیدا كرد و باآنكه اصل و اساس برنامه آموزش بود اما از اتفاقات و المان های عروسكی و بصری كمك می گرفت تا آموزش ها را با جذابیتی دو چندان به بچه ها عرضه كند.
هامون سبطی كارشناس وزارت آموزش و پرورش است كه در گفتگو با خبرنگار مهر به این تجربه سال های دور تلویزیون اشاره نمود و اظهار داشت: شهرك الفبا و آموزش موزیكال و پرنشاطش در همین صدا و سیما شكل گرفت و در ذهن و زبان مردم ماندگار شد. یا برنامه های علمی و فرهنگسازی نظیر مسابقه علمی، خاطرات خوشی است كه مردم از تلویزیون به یادگار دارند و الان زمان احیای ارزش های علمی و اخلاقی در برنامه های آموزشی رسانه ملی است.فردوس حاجیان بنیانگزار سبك آموزشی متفاوت در تلویزیون بود
وی درباره یادگیری از راه دور در تلویزیون و امكانی كه برای مخاطبان چند میلیونی فراهم است، بیان نمود: در شرایط فعلی كه طبق جداول و نمودارهای همه گیرشناسی (اپیدمولوژیك) احتمال ادامه تعطیلات حتی پس از نوروز هم وجود دارد، لازم است همچنان از تجمع پرهیز شود و تدابیر برای كمتر شدن تجمعات به كار گرفته شود.
كارشناس آموزش و پرورش: باید مراقب بود تا فاجعه ای كه درباره برنامه های مشاركتی رخ داده باردیگر در سطحی كلان تر تكرار نشود این كارشناس آموزشی با اشاره به آموزش های سراسری برای همه دانش آموزان خاطرنشان كرد: باید كشور خویش را آماده یك آموزش سراسری كند. این مهم می باشد و متأسفانه در این چند سال با اینكه بسیاری از صاحب نظران به آن اصرار داشتند مغفول ماند.
سبطی، ویروس كرونا را تهدیدی دانست كه حالا به فرصت تبدیل گشته است و اظهار داشت: آموزش و پرورش می تواند با این سیستم، عدالت آموزشی را از راه صداوسیما و فضای مجازی سالم، برای همه بچه های ایران فراهم نماید، چونكه مشكل بعضی از دانش آموزان مناطق مختلف ایران، نبود مكان فیزیكی نیست بلكه خلأ معلم متخصص است. البته نیازی هم نبود كرونا بیاید تا مسؤلان به این مدل آموزشی فكر كنند.
وی با اشاره به معلمانی كه در سیستم یادگیری از راه دور در تلویزیون به كار گرفته می شوند هم اظهار نمود: باید مراقب بود تا فاجعه ای كه درباره برنامه های مشاركتی رخ داده باردیگر درسطحی كلانتر تكرار نشود. ایرادات برنامه های آموزشی - مشاركتی صداوسیما در این سال ها تا جایی بود كه خود مسؤلان صداوسیما تذكر گرفتند و تذكر دادند كه از ورود بعضی از این معلم نماها كه البته استخدام آموزش و پرورش هم نبودند، جلوگیری شود.
سبطی با گلایه از برخی برنامه های كنكوری افزود: درمورد كسانی كه بعنوان معلم و مشاور روی آنتن می رفتند. هیچ نوع صلاحیتی بررسی نمی شد و این در چند سال گذشته، یك مشكل فرهنگی و آموزشی جدی در سطح كشور به وجود آورده است.
این كارشناس آموزش و پرورش به تجربه آموزش از راه تلویزیون در دهه ۶۰ اشاره و بیان نمود: در دهه ۶۰ تجربه ای اینچنینی داشتیم كه نه می توان گفت ناموفق بود و نه می توان گفت خیلی موفق بود. در آن زمان دبیران آموزش و پرورش در تلویزیون تدریس می كردند اما كارشان از جاذبه چندانی برخوردار نبود و گاهی خیلی خشك و رسمی بود. البته الان وضعیت آموزش و پرورش ضعیف تر از آن دوره است، ازاین رو همین كه معلمانی بیایند و به دور از رویكردهای غیرعلمی و سودجویانه، مباحث درسی را با دقت تدریس كنند، اتفاق خوبی است.
وی افزود: بعضی از سخنان شبه علمی و بی پایه كه وارد ذهن و زبان دانش آموزان ایران شده است از راه برنامه های آموزشی - مشاركتی و اسپانسرمحور تلویزیون است كه عوامل آن افرادی بی تخصص و بی تعهد بوده اند.
این كارشناس در بخش پایانی صحبت های خود درباره رویكرد تازه شبكه آموزش اظهار نمود: امیدوارم تجربه این چند ماه بنیانگزار یك اتفاق مبارك در كشور شود و بتوانیم «عدالت آموزشی» را از راه صداوسیما و وزارت فناوری و اطلاعات اجرایی كنیم؛ اتفاقی كه در كاهش سهمیه های رنگارنگ هم اساسا تاثیر خواهد داشت.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب